|
келгани маълум бўлса, ҳали нозил бўлмаган омни хослаяпти, деб бўлмайди-ку. Шунга кўра, бу ерда модомики, ом кейин келган ва у далолати қатъий экан, демак у олдин келган хосни насх қилади. Мана шу насх тўғри ва рожиҳдир.
Ибн Аббос ривоят қилган ҳадисда Пайғамбар с.а.в. шундай дейдилар:
«إِنَّ هَذَا الْبَلَدَ حَرَّمَهُ اللَّهُ تَعَالَى يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ فَهُوَ حَرَامٌ بِحُرْمَةِ اللَّهِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَإِنَّهُ لَمْ يَحِلَّ الْقِتَالُ فِيهِ لِأَحَدٍ قَبْلِى وَلَمْ يَحِلَّ لِى إِلاَّ سَاعَةً مِنْ نَهَارٍ، فَهُوَ حَرَامٌ بِحُرْمَةِ اللَّهِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لاَ يُعْضَدُ شَوْكُهُ وَلا يُنَفَّرُ صَيْدُهُ وَلا تُلْتَقَطُ لُقَطَتُهُ إِلاَّ مَنْ عَرَّفَهَا لاَ يُخْتَلَى خَلاهُ. فَقَالَ الْعَبَّاسُ : إِلاَّ الإِذْخِرُ فَإِنَّهُ لِقَيْنِهِمْ وَلِبُيُوتِهُمْ. قَالَ: رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: إِلاَّ الإِذْخِرُ»
«Бу шаҳар(да уруш қилиш)ни Аллоҳ осмонлару ерни яратган куниёқ ҳаром қилди. У(унда уруш қилиш) Аллоҳнинг ҳаром қилиши билан то қиёмат кунигача ҳаромдир. Унда уруш қилиш мендан олдин ҳам ҳеч кимга ҳалол қилинмаган. Менга ҳам фақат кундузидан бир соатгина ҳалол қилинди. У (Аллоҳнинг) ҳаром қилиши билан то қиёмат кунига қадар ҳаромдир. Унда тикон ҳам юлинмайди, ов ҳам қилинмайди, топилма (кимдир йўқотиб қўйган нарса) олинмайди. Магар ўша нарсани таниган, (кимнинг нарсаси эканини билган) одам олиши мумкин. Унинг хилват жойи ҳалол қилинмайди. Шунда Аббос: фақат изхирни – хушбўй қамишни юлиш мумкин бўлсин, чунки у уйлар учун ҳам, безак учун керак бўлади, деди. Пайғамбар с.а.в.: (уни тасдиқлаб), изхир бундан мустасно, дедилар».106
Бу ҳадисни Пайғамбар с.а.в. ҳижратнинг саккизинчи йили Макка фатҳ этилган кунда яъни, Тавба сурасидаги ўша оят нозил бўлишидан олдин айтганлар. Бу оят ҳижратнинг тўққизинчи йилида нозил бўлган. Шунинг учун бу ҳадис юқорида айтиб ўтганимиздек, муҳкам ва насх қилувчи бўлиб келган Тавба сурасидаги оятга амал қилишга таъсир ўтказа олмайди.
Бундан ташқари бу ҳадис Макка фатҳ этилганидан кейин Ислом диёрига айланганини, ширк ва унинг салтанати барҳам топиб, шу эътибор билан Маккада уруш қилиш ҳаром қилинганини ҳам англатади. Бу худди Пайғамбар с.а.в.нинг: «Шу фатҳдан кейин энди ҳижрат йўқ», деган гапларига ўхшайди.107 Яъни, фатҳдан кейин
(106) Бухорий: 2951. Муслим: 2412.
(107) Бухорий: 2575. Муслим: 3468.
204-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208